Veel Nederlanders maken dagelijks gebruik van poedertjes, pilletjes en shakes, oftewel: voedingssupplementen. Maar hebben we die supplementen nou echt nodig? Volgens hoogleraar en toxicoloog Daan Touw is dit niet het geval, mits je gezond en gevarieerd eet. We spraken hem in het UMCG in Groningen voor ons onderzoek naar Voedingssupplementen, een samenwerking van De Monitor met studenten van de opleiding journalistiek van de Hogeschool Windesheim.
Wat is uw definitie van een voedingssupplement?
‘Alleen datgene wat normaal ook onderdeel is van je dieet, zoals vitamines en mineralen, zou een voedingssupplement mogen zijn. Zonder zink en vitamines bijvoorbeeld, kun je niet leven. Daarmee wijk ik af van wat de EU vindt. Cafeïne wordt bijvoorbeeld ook als voedingssupplement gezien. Maar je hebt geen koffie nodig om in leven te blijven. Sommige mensen zullen dat anders zien. Voedingssupplementen zijn essentiële onderdelen van de voeding, daar ben ik heel strikt in.’
Zitten er voldoende vitamines in onze dagelijkse voeding?
‘Als je een gezond eetpatroon hebt, zitten de vitamines en mineralen er al in. Je neemt een appeltje, je eet boterhammen. Je moet dan nog een manier vinden waarmee je je ijzer binnenkrijgt. Normaal krijg je dat binnen als je vlees eet, wanneer je vegetariër bent moet je dat op een ander manier binnen zien te krijgen.’
Bijna de helft van de Nederlanders gebruikt voedingssupplementen. Wat is uw mening over deze industrie?
Dit is echt een grote hoax, een hype. Er wordt ons aangepraat dat we allerlei essentiële elementen missen, dit is totale onzin als je gevarieerd eet. Deze industrie wil een hele hoop geld verdienen.’
We hebben het dus niet nodig?
‘Stel je dieet bestaat uit alleen maar junkfood, je eet iedere dag pizza’s en burgers, dan ga je wel een tekort krijgen. Je krijgt dan hoofdzakelijk vetten, suikers en smaakstoffen binnen. Het aanvullen van deze tekorten met supplementen is niet de juiste manier. Er is dan fundamenteel iets mis met je eetpatroon.’
Als je nu bijvoorbeeld een A tot Z potje van het Kruidvat erbij pakt, hebben we al die ingrediënten echt nodig?
‘Kijk bijvoorbeeld naar vitamine A. Die moet je niet overdoseren, met één tablet zit je al aan je hele dosis. De calcium die hierin zit is 20 procent van de dagelijkse dosis. Ik denk dat er mensen zijn die er vijf van nemen, want dan zit je helemaal goed met je calcium. Ondertussen ben je dan je vitamine A aan het overdoseren. Je moet vetoplosbare vitamines zoals A, D, E en K vooral niet boven je dagelijkse dosering nemen.’
Een overdosis van bepaalde vitamines kan gevaarlijk zijn. Lees hier ook het verhaal van Fabiënne Hendriks die een vitamine B6-vergiftiging kreeg.
Wat zou er moeten veranderen?
‘Het mooiste zou zijn dat er op Europees niveau actie wordt ondernomen. Eerst moet de definitie afgebakend worden, zodat voedingsdeskundigen het met elkaar eens zijn. Fatburners, cafeïne, het kan meteen afgevoerd worden wat mij betreft. Wanneer je deze definitie van voedingssupplementen rond hebt, dan is de volgende stap dat je gebalanceerde preparaten ontwikkelt die onder de definitie vallen. Dus dat je er geen vitamines ‘gratis’ bij krijgt die onnodig zijn. Dat is de ideale wereld, het is natuurlijk roeien tegen de stroom in. Toch denk ik dat dit de juiste weg is.’
Dat is lastig.
‘Dat is verschrikkelijk lastig. Er zit een enorm commercieel apparaat achter. Ik denk dat de producenten meteen massaal gaan lobbyen in Straatsburg en Brussel wanneer dit gaat gebeuren.’
Ik heb hier vitamine B12-pillen van de apotheek en eentje van het Kruidvat. Zit daar verschil in qua kwaliteit?
‘Daar kan een verschil in zitten. Die van de apotheek zijn GMP (Good Manufacturing Practises, red.) gecontroleerd door de inspectie. Dat wil zeggen dat er steekproeven zijn genomen door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, het gehalte wordt dan gecontroleerd. Die van het Kruidvat zijn ongecontroleerd, die kunnen uit China, India of weet ik veel waar vandaan komen. Die van de apotheek komen daar ook vandaan, maar zijn wel gecontroleerd.’
Kan iedereen supplementen op de markt brengen?
‘Als je een kapitaal hebt kun je morgen bij wijze van spreken een potje voedingssupplementen op de markt brengen. Er moet inzitten wat er op het etiket staat en het etiket moet aan een aantal eisen voldoen. Zo simpel is het.’
Dit artikel is geschreven door Vincent Corjanus, student journalistiek aan de Hogeschool Windesheim in Zwolle en is te vinden via de volgende link:
‘Totale onzin dat we essentiële voedingsstoffen tekort zouden komen’